Παρασκευή 21 Ιανουαρίου 2022

38 ΧΡΟΝΙΑ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΣΚΑΡΙΜΠΑ (1893 - 1984)

 Γιάννης Σκαρίμπας – 21 Ιανουαρίου 1984

 ΣύνταξηΒλάσης Κομνηνός

Ο Έλληνας λογοτέχνης Γιάννης Σκαρίμπας γεννήθηκε το 1893 στην Αγία Ευθυμία Φωκίδας, πήγε σχολείο στο Αίγιο και στην Πάτρα, ξεκίνησε σπουδές στη Φιλοσοφική σχολή Αθηνών χωρίς να τις ολοκληρώσει και το 1915 εγκαταστάθηκε στη Χαλκίδα. Εκεί εργάστηκε ως εκτελωνιστής, παντρεύτηκε την Ελένη Κεφαλινίτη με την οποία απέκτησαν 5 παιδιά.

Μετά το γάμο του αποσπάστηκε στην Ερέτρια μέχρι το 1922, όπου έγραψε και τα πρώτα του εννέα διηγήματα. Κατά τη δεκαετία του 1910 δημοσιεύονται σε διάφορα Αθηναϊκά περιοδικά και εφημερίδες της Χαλκίδας, ποιήματα και πεζά κείμενά του, τα οποία υπογράφει με το ψευδώνυμο Κάλλις Εσπερινός, ενώ το 1929 δημοσιεύει με το πραγματικό του όνομα το διήγημα  «Ο καπετάν Σουρμελής ο Στουραΐτης» και κερδίζει το Α’ βραβείο στον πανελλήνιο διαγωνισμό διηγήματος του περιοδικού «Ελληνικά Γράμματα». Ένα χρόνο αργότερα εκδίδει την πρώτη συλλογή διηγημάτων του με τίτλο «Καϋμοί στο Γρυπονήσι» και το 1932 εκδίδεται το έργο-σταθμός στην πορεία του λογοτέχνη «Το θείο Τραγί» στο οποίο διακρίνονται ξεκάθαρα οι επιρροές του από το γαλλικό σουρεαλισμό και σηματοδοτεί σημαντικές αλλαγές στο ύφος της γραφής του. Το 1935 το μυθιστόρημα «Μαριάμπας» γίνεται δεκτό από τους κριτικούς ως αριστούργημα και το 1938 κυκλοφορεί η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Ουλαλούμ», αλλά και το μυθιστόρημα «Το σόλο του Φίγκαρο».

Κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου αρθρογραφεί στην εφημερίδα της Χαλκίδας «Εύριπος» και ασχολείται με το ελληνικό θέατρο σκιών φτιάχνοντας μόνος του σκηνικά και φιγούρες. Συνέχισε να γράφει και να δημοσιεύει ποιήματα, μυθιστορήματα, διηγήματα, θεατρικά έργα, δοκίμια και ιστορικές μελέτες μέχρι τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Την περίοδο 1971-1975 συγγράφει την τρίτομη ιστορική μελέτη «Το ’21 και η αλήθεια» ως αντίδραση στη παραχάραξη και χειραγώγηση της ελληνικής ιστορίας από το καθεστώς της 21ης Απριλίου. Το 1976 βραβεύτηκε με το Α Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για την αντιπολεμική νουβέλα «Φυγή προς τα Εμπρός», η οποία βασίστηκε στις εμπειρίες του από τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο Σκαρίμπας έζησε όλη του τη ζωή στη Χαλκίδα και θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του υπερρεαλισμού στην ελληνική λογοτεχνία, ενώ το πρωτοπόρο και εικονοκλαστικό του ύφος και η ιδιόρρυθμη γλώσσα του, προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση στα ελληνικά γράμματα της περιόδου, ήρθε σε σύγκρουση με το κοινωνικό και λογοτεχνικό κατεστημένο της εποχής του εισάγοντας πολύ νωρίς υπερρεαλιστικά στοιχεία στην ελληνική πεζογραφία. 

Ο Γιάννης Σκαρίμπας έφυγε από τη ζωή στη Χαλκίδα, την 21η Ιανουαρίου 1984

Το Αρχείο της ΕΡΤ με αφορμή την επέτειο θανάτου του πρωτοπόρου λογοτέχνη παρουσιάζει την εκπομπή "ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ : ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΓΙΑΝΝΗ ΣΚΑΡΙΜΠΑ 1893-1984"

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου